TƏHSİLİN HUMANİTAR PARADİQMASI KONTEKSTİNDƏ ÜMUMTƏHSİL MƏKTƏBLƏRİ ŞAGİRDLƏRİNİN ŞƏXSİ MÜQƏDDƏRATINI TƏYİNETMƏ QABİLİYYƏTİNİN İNKİŞAFI
Roman Əliyev
Tədqiqatın məqsədi təhsilin humanistləşdirilməsi əsasında təlim prosesində ümumtəhsil məktəbləri şagirdlərinin şəxsi müqəddəratını təyinetmə qabiliyyətinin inkişafına diqqət yetirməkdir. Tədqiqat pedaqoji metodologiyanın inkişafının nəticəsi kimi qəbul edilən təhsilin humanitar paradiqması ilə əsaslandırılmışdır. XXI əsrdə pedaqogika elmin sosial-humanitar tərəfi kimi nəzərdən keçirilir və burada humanitar komponent üstünlük təşkil edir. Bununla yanaşı, nəzərə alınır ki, humanitarlaşdırma təhsil prosesinin müasir texnologiyasının bir konsepsiyasıdır. Məqalə, əsasən, yeniyetmələrin şəxsi müqəddəratını təyinetmə xüsusiyyətlərini təhlil etməyə, şagirdlərin şəxsi müqəddəratını təyinetmə strukturunu müəyyənləşdirməyə və öyrənmə prosesində təhsilalanların şəxsi müqəddəratını təyinetmə qabiliyyətinin inkişafı üçün şərtləri müəyyən etməyə yönəlib. Tədqiqat metodlarına müşahidə, sorğu, müsahibə, eksperiment, riyazi statistika daxildir. Araşdırmanın nəticələri aşağıdakı kimidir: 1. Ümumtəhsil məktəbləri şagirdlərinin şəxsi müqəddəratını təyinetmə strukturu bir-biri ilə əlaqəli komponentlər sistemi kimi müəyyən edilib; 2. Müəyyən edilib ki, təhsil prosesinin humanistləşdirilməsi şagirdlərin şəxsi müqəddəratını təyinetmə qabiliyyətinin inkişafı üçün əsas şərtdir. Bu həm öyrənmə subyekti və prosesinin məntiqinə (münasibətlərin formasının dəyişdirilməsi), həm də təhsilin məntiqinə (mədəniyyətin insan
münasibətlərinin və mənalarının təbiəti kimi başa düşülməsi) aiddir; 3. Şagirdlərin daha çox praqmatik olan əsas dəyərləri də müəyyən edilib.
